Sezon na kleszcze

Wiosna w pełni, słoneczko przygrzewa, wiatr kołysze trawą, drzewami, krzakami? Wszystko wygląda pięknie. Wkładamy na siebie lekkie ubrania, odsłaniamy nogi i idziemy na polankę, do parku korzystać z ciepła i promieni słonecznych. A tam? czeka na nas niebezpieczeństwo, z którego większość z nas nie zdaje sobie sprawy. Jest ciepło, jest słońce, są też insekty.

O komarach, muchach końskich, pszczołach i innym, wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę. Zwłaszcza, że zwykły nam brzęczeć koło ucha. Jednak wciąż nie respektujemy niebezpieczeństwa, które wiąże się z kleszczami. Są one małe, niektórzy nigdy nie mieli z nimi do czynienia, inni często, a pozostali tylko raz, i teraz możliwe, że będą cierpieć skutki tego spotkania do końca życia.

Wielu z nas zapomina o istnieniu kleszczy, albo ignoruje niebezpieczeństwo jakie się z nimi łączy. Mianowicie, zapominamy, bądź też nie wiemy o chorobach jakie one przenoszą. A przenoszą wiele bardzo groźnych chorób, np. borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu, gorączka Q, gorączka plamista Gór Skalistych, tularemia, dur powrotny, erlichioza i wiele innych.

Kleszcz to pajęczaki należące do podgromady roztoczy. Na całym świecie istnieje około 900 różnych gatunków kleszczy. Ale tylko niektóre odmiany przenoszą choroby groźne dla człowieka. Wyróżnia się dwie rodziny kleszczy:

- twarde (Ixodidae) - częściowo okryte twardym pancerzem

- miękkie - obrzeżkowate (Argasidae) - pozbawiona pancerza.

Kleszcze to pasożyty zewnętrzne, głównie bezkręgowców. U kleszczy wyróżnia się trzy etapy rozwoju: pierwsze stadium, to larwa, następnie nimfa, i postać dorosła. W każdym z tych etapów piją krew raz, co jest jednocześnie podstawą do dalszego rozwoju. Cykl rozwojowy trwa ok. 2 lat, tyle samo też kleszcz może przeżyć bez jedzenia. W pełni rozwinięty kleszcz osiąga długość do 2,5 mm, samica zaś od 3-4 mm. Posiadają ryjkowaty narząd gębowy przystosowany do ssania krwi i płynów tkankowych (hypostom) uzbrojony w liczne ząbki pomocne przy utrzymaniu się w skórze żywiciela. Kleszcz w celu unieruchomienia narządu gębowego wpuszcza ślinę, która stanowi swego rodzaju cement i jednocześnie znieczulenie. Zmniejsza to szanse na znalezienie i usunięcie go z ciała, nim zarazi np. borelioza. Kleszcz po napiciu się krwi zwielokrotnia swą wielkość, i może osiągnąć ponad 1 cm długości. Wtedy dopiero sam się odczepia od żywiciela.

W Polsce najczęściej występuje tzw. kleszcz pospolity.

Wzrost temperatury powoduje wzrost aktywności kleszczy. Sezon na kleszcze rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia, i trwa do października/listopada. Największą aktywność kleszczy przypisuje się miesiącom maj/czerwiec i wrzesień/październik. Ciepło i wilgotność sprzyja rozprzestrzenianiu się kleszczy. Przez wzgląd na łagodne zimy, które ostatnio występowały zwiększyła się ich liczba, i zostały odnotowane zimowe inwazje kleszczy (styczeń/luty).